Η ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΣΜΟΥ

Στο κλασικο του βιβλιο "Φοβος και τρομος'' ο Δανος φιλοσοφος Σερεν Κιρκεγκορ ξεχωριζει δυο ειδη απελπισιας. Η πρωτη ειναι η απελπισια την οποια ονομαζει " απελπισια της θηλυκοτητας": η απελπισια του να μη θελεις να εισαι ο εαυτος σου, οταν δεν μπορεις να συμφιλιωθεις με τον ιδιο τον εαυτο σου, οταν αισθανεσαι ξενος απεναντι στον εαυτο σου. Υπαρχει ομως κι ενα αλλο ειδος απελπισιας που ο Κιρκεγκορ ονομαζει "απελπισια του ανδρισμου": το να θελεις απελπισμενα να εισαι ο εαυτος σου. Ειναι η απελπισια για το οτι δεν μπορουμε να ειμαστε απολυτα ο εαυτος μας.
Ισως το πραγματικο ερωτημα λοιπον, να ειναι αυτο: ποια ειναι τα ορια του εαυτου, της ταυτοτητας. Παλαιοτερα, τα ορια εθεταν διαφορες κοινωνικες επιταγες, σημερα πρεπει κανεις να τα ορισει μονος του. Δημιουργωντας ομως τα ορια του εαυτου, μπορει να τα ξεπερασει κανεις: τα ορια ειναι η απαραιτητη προυποθεση της ατομικης ελευθεριας, εχουν να κανουν με την αυτοσυνειδηση, με τον αυτοπροσδιορισμο και οχι με την αφοσιωση η την υποταγη σε ενα ιδανικο προσωπο.
Οταν ο Κιρκεγκορ μιλαει για την " απελπισια του ανδρισμου", η εννοια της απελπισιας εγκειται στο εξης: " Ο κοσμος θελει να ειμαι καποιος αλλος, επομενως, για να μεινω ο εαυτος μου πρεπει να απορριψω τον κοσμο". Eτσι ο " ευνουχισμενος" ανδρας της σημερον προτιμα να μην ειναι ο εαυτος του, αλλα καποιος αλλος,κατι αλλο ( η απελπισια της θηλυκοτητας) ωστε να συμπεριληφθει στον κοσμο της καθε γυναικας. Δεν αντεχει να " απορριψει τον κοσμο", δηλαδη τη γυναικα, διοτι δεν διαθετει αυτο που οριζεται ως " μηχανισμος καταφασης της απωλειας": να εισαι δηλαδη ετοιμος να χασεις αυτο που ποθεις για να μη χασεις τον εαυτο σου. Περα απο τη δικη του, εγγενη αδυναμια, γνωριζει στο βαθος οτι κανενας απο τους φιλους του δεν θα τον στηριξει σε μια ενδεχομενη καταφαση της απωλειας, για εναν απλουστατο λογο: τους ειναι ακατανοητη. Γιατι; Διοτι με μια τετοια επιλογη ο καθε ανδρας θα διατηρησει μεν την ακεραιοτητα του, αλλα θα πληγωθει. Και σημερα ζουμε στην εποχη της επιβεβλημενης ευτυχιας, επιβαλλεται να περναμε καλα με καθε κοστος, ακομα και της αυτοσυνειδησης.
Ο μεγαλος Δανος το λεει ξεκαθαρα: "Eιναι μια απογνωση χωρις ελπιδα, αγιατρευτη και απολυτα μοναχικη". Κατι ηξερε οταν ο απολαυστικος, συγχρονος Αγγλος συγγραφεας Χαουαρντ Τζεικομπσον, ελεγε σε μια συνεντευξη του: " Γραφω για τη μελαγχολια του να εισαι ανδρας σημερα".

Αποσπασμα απο το αρθρο του Ηλια Μαγκλινη"Που πηγαν οι αληθινοι ανδρες". Εφημεριδα "Η Καθημερινη",17 Ιανουαριου 2010.

Woman's Voice